Lasy Państwowe podejmują również własne inicjatywy ochronne. Pomagają wybranym gatunkom zwierząt i roślin zasiedlić miejsca, gdzie gatunki te wyginęły (tzw. reintrodukcje) lub gdzie są zagrożone wyginięciem (restytucje). Dotyczy to np. cisa pospolitego.

Szanse na przetrwanie ginącym gatunkom mają dać strefy ochronne dla wybranych gatunków zwierząt (m.in. wokół gniazd ptaków). Leśnicy są za nie szczególnie odpowiedzialni, ponieważ większość z nich znajduje się na gruntach zarządzanych przez LP.

Flora Nadleśnictwa Lutówko jest bardzo bogata i zróżnicowana. Nadleśnictwo Lutówko prowadzi ewidencję stanowisk chronionych, rzadkich, cennych gatunków roślin i chronionych gatunków zwierząt występujących na terenach leśnych. Na podstawie zebranych w terenie informacji corocznie aktualizowane są mapy oraz wykaz stanowisk tych roślin.

W Programie Ochrony Przyrody Nadleśnictwa Lutówko znajduje się lista roślin chronionych oraz rzadkich, która powstała w wyniku zebrania i analizy szeregu opracowań (operat glebowy, plan ochrony rezerwatów, plan urządzania lasu), publikacji naukowych oraz informacji pracowników nadleśnictwa.

Na naszym terenie stwierdzono ponad 30 gatunków chronionych grzybów i porostów, nieco ponad 50 chronionych gatunków mchów i prawie 50 gatunków chronionych roślin naczyniowych. Wykazano tu również nieco ponad 200 gatunków zwierząt podlegających ochronie. Wśród nich znajduje się 13 gatunków płazów, 5 gatunków gadów, niemal 150 gatunków ptaków i około 40 gatunków ssaków. Dodatkowo występuje tu liczna grupa chronionych gatunków bezkręgowców – 14 gatunków.

Najcenniejsze gatunki roślin to m.in:

objęte ochroną ścisłą:

- bagnica torfowa (Scheuchzeria palustris)

- kruszczyk błotny (Epipactis palustris)

- pełnik europejski (Trollius europaeus)

- rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia)

- lipiennik Loesela (Liparis loeselii)

objęte ochroną częściową:

- bażyna czarna (Empetrum nigrum)

- cis pospolity (Taxus baccata)

- modrzewnica zwyczajna (Andromeda polifolia)

- orlik pospolity (Aquilegia vulgaris)

- podkolan biały (Platanthera bifolia)

- widłak goździsty (Lycopodium clavatum)

Najcenniejsze gatunki zwierząt objętych ochroną to m.in.:

- bielik (Haliaeetus albicilla)

- czerwończyk nieparek (Lycaena dispar)

- jelonek rogacz (Lucanus cervus)

- kumak nizinny (Bombina bombina)

- pachnica dębowa (Osmoderma eremita)

- traszka grzebieniasta (Triturus cristatus)

Szczegółowe informacje na temat obiektów ochrony przyrody w Nadleśnictwie Lutówko można znaleźć na stronach Biuletynu Informacji Publicznej.